Eşanjör Nedir?

Eşanjör, iki farklı akışkan arasında ısı transferi sağlayan bir cihazdır. Eşanjörler, endüstriyel uygulamalarda, ısıtma, soğutma, buharlaştırma, yoğuşturma gibi işlemlerde kullanılır. Eşanjörlerin çalışma prensibi, akışkanların birbirleriyle doğrudan veya dolaylı olarak temas etmesine dayanır. Doğrudan temaslı eşanjörlerde, akışkanlar karışarak ısı alışverişi yapar. Dolaylı temaslı eşanjörlerde ise, akışkanlar arasında bir duvar vardır ve ısı bu duvar üzerinden geçer.

Eşanjörlerin çeşitli tipleri vardır. En yaygın olanları şunlardır:

• Plakalı eşanjörler: Akışkanlar, ince metal plakalar arasında kanallar oluşturarak akar. Plakalar birbirine sıkıca bağlanmıştır ve ısı transfer yüzeyi sağlar. Plakalı eşanjörler, kompakt tasarımları ve yüksek ısı transfer katsayıları nedeniyle tercih edilir.
• Kabuk ve borulu eşanjörler: Akışkanlardan biri kabuk içindeki borulardan geçerken, diğeri kabuk dışından geçer. Borular ve kabuk arasında ısı transferi olur. Kabuk ve borulu eşanjörler, yüksek basınç ve sıcaklık koşullarına dayanıklıdır ve geniş bir uygulama alanına sahiptir.
• Hava soğutmalı eşanjörler: Akışkanlardan biri borulardan geçerken, diğeri boruların dış yüzeyine püskürtülen havadır. Hava, boruları soğutarak ısıyı alır. Hava soğutmalı eşanjörler, su kaynaklarının kısıtlı olduğu veya atık ısının değerlendirildiği yerlerde kullanılır.

Eşanjör seçimi, akışkanların özellikleri, istenen ısı transferi miktarı, mevcut alan, maliyet ve verimlilik gibi faktörlere bağlıdır. Eşanjör tasarımı ve hesabı ise, akışkanların debisi, sıcaklığı, yoğunluğu, viskozitesi, ısı kapasitesi gibi parametreleri içerir. Eşanjörlerin performansını etkileyen başlıca sorunlar ise kirlenme, korozyon ve sızıntılardır. Bu sorunları önlemek için eşanjörlerin düzenli olarak bakım ve temizlik yapılması gerekir.